Trong cuốn sách Homo Sapiens – Lược sử về loài người, tác giả đã đưa ra một cách lý giải khá hay về việc tại sao chiến tranh từng là một lựa chọn hấp dẫn trong quá khứ, nhưng giờ đây chẳng hấp dẫn như thế nữa: “Chẳng hạn như California. Sự giàu có ở đây ban đầu được xây dựng trên các mỏ vàng. Nhưng ngày nay nó được xây dựng trên Silicon và phim ảnh – Thung lũng Silicon và phim trường Hollywood. Điều gì sẽ xảy ra nếu Trung Hoa xâm lược vũ trang California, đổ bộ một triệu binh sĩ lên bãi biển San Francisco, và tổng tấn công nội địa? Họ sẽ không kiếm được gì nhiều. Không có mỏ Silicon ở Thung lũng Silicon. Sự giàu có nằm trong trí óc của các kĩ sư Google và các bậc thầy kịch bản, đạo diễn và chuyên gia hiệu ứng đặc biệt của Hollywood, những người sẽ lên chiếc máy bay đầu tiên đến Bangalore hay Mumbai trước khi xe tăng Trung Hoa tiến vào Đại lộ Hoàng hôn”.
Hay nói cách khác, con người từng bị coi nhẹ trong quá khứ, ít quan trọng hơn các mỏ vàng, mỏ dầu và lãnh thổ. Vì thế, người ta từng hy sinh con người để lấy vàng. Nhưng hiện giờ thì sao? Người ta đem vàng để đổi lấy những con người giỏi nhất. Trong thời đại này, bạn không thể tồn tại nếu không tìm kiếm nhân tài và trân trọng con người.
Không phải ngẫu nhiên mà những tập đoàn lớn như Adobe, Microsoft, Apple,… đã cùng nhau lập ra một thỏa ước rằng họ có thể sẽ cạnh tranh khốc liệt, nhưng sẽ không có chuyện “ăn cắp” nhân tài. Hiểu được điều này để trước hết, nếu bạn là một chủ doanh nghiệp, hãy coi trọng những con người đang làm việc cùng mình. Tiềm năng vô hạn đang ẩn chứa bên trong những con người ấy và đợi bạn khai phá. Con người có thể phức tạp và khó để thỏa thuận hơn máy móc, nhưng chỉ có con người mới khai sinh ra những ý tưởng mới. Thời đại này không chỉ là thời đại của kỹ năng, mà còn là thời đại của ý tưởng. Khi nguồn lực đều có sẵn, công nghệ sẵn sàng phục vụ cho bất cứ giấc mơ điên rồ nào được nghĩ ra, thì ý tưởng đóng vai trò quan trọng hơn cả. Ý tưởng là thứ mà chỉ có con người mới làm được.
Khi làm việc với con người, Sang có thói quen nhìn nhận lỗi sai của bản thân trước. Đó cũng là cách để Sang tôn trọng người đồng hành cùng mình. Chỉ trích và phê phán rất tốn thời gian, vì rốt cuộc ta cũng chẳng hiểu rõ đối phương. Nhưng nhìn lại chính mình lại dễ dàng hơn nhiều. Ta biết mình đã làm gì và sai ở chỗ nào. Trước khi muốn thay đổi một người để phục vụ cho bạn, hãy tự hỏi xem bạn có thể làm gì để thích ứng với họ. Vì rất khó để thay đổi người khác, bạn à. Nhưng chúng ta có toàn quyền quyết định những gì sẽ làm với chính bản thân mình.
Con người rất quan trọng, vì thế khi có nhân tài trong tay thì phải biết nắm giữ, đừng nhìn họ như một mối nguy hiểm. Suy cho cùng, họ đang cống hiến cho công ty của bạn. Đừng ngại tuyển dụng những người giỏi hơn mình, vì chỉ những người giỏi hơn bạn mới giúp công ty bạn đi lên. Con người chúng ta có bản năng kiểm soát rất cao và sợ hãi những gì ngoài tầm khống chế. Đó là lý do chúng ta cứ đứng yên một chỗ. Hãy đưa những người mà bạn cho là “nguy cơ” đó về, để họ góp ý thẳng thắn cách vận hành của công ty, và để họ thử nghiệm những giải pháp. Làm việc với những người như thế, bạn sẽ có được sự tự do và tự tin để trau dồi bản thân nhiều hơn cũng như yên tâm giao phó những nhiệm vụ quan trọng khi mình không ở đó.
Còn nếu bạn không phải chủ doanh nghiệp mà là một nhân viên, hãy rèn luyện bản thân để trở thành con người mà Sang vừa mô tả – người đáng thèm khát trong mắt các nhà lãnh đạo, khiến họ phải chiêu mộ bạn cho bằng được. Khi bạn đủ giỏi để lãnh đạo trao quyền cho mình, bạn sẽ không dễ bị thay thế, và dù có rời đi thì cũng có vô số doanh nghiệp khác muốn bạn là một phần của họ. Thời đại này là thời đại coi trọng con người, nên bạn đừng lo là những kiến thức hay kỹ năng mà mình học là phí hoài. Bạn nắm trong tay thêm một kỹ năng, đọc nhiều hơn người khác một quyển sách cũng đã đủ để tạo lợi thế cạnh tranh cho bạn rồi.
➖