Rất nhiều người từng thất bại trong việc tự học đã nói với Sang rằng: "Tự học không dành cho tất cả mọi người". Rằng tự học dành cho ai đó có ý chí sắt đá, dành cho những người có nhiều thời gian,... Sang không đồng ý với quan niệm này. Đối với Sang, giáo dục không giới hạn ở bất kỳ ai. Chỉ có phương pháp giáo dục là chưa hiệu quả, chứ không có chuyện "Việc học chỉ dành cho một số cá nhân nhất định".
Sang hiểu rõ điều này hơn ai hết vì Sang đã trải nghiệm và rút ra được công thức tự học thành công từ chính trải nghiệm đó của mình. Sang sẽ dẫn bạn về khoảng 7 năm về trước, một ngày tháng 11 năm 2015, khi Sang vẫn đang loay hoay với sản phẩm đầu tay của mình trong lĩnh vực công nghệ.
Vào thời điểm đó, Sang ở Quảng Châu, đang trong quá trình lên ý tưởng và xin đầu tư cho Stand Pro. May mắn thay, Sang tìm được nhà đầu tư đồng ý đưa cho Sang số tiền 5000 đô. Nhiệm vụ của Sang là dùng số tiền này để thiết kế sản phẩm trên mô hình 3D và trình bày cho họ để có được khoản đầu tư tiếp theo. Và điều quan trọng là, Sang chỉ có đúng một tháng để lên mô hình 3D.
Công sự của Sang khi đó là một nhà thiết kế 3D người Mỹ. Anh đồng hành cùng Sang được 7 ngày thì gia đình anh có chuyện, vì vậy anh đột ngột rời dự án và theo đúng nghĩa đen, bỏ lại Sang một mình với một nhiệm vụ mà Sang chưa hề có nền tảng nào về nó. Ngày cộng sự của Sang rời dự án, Sang chỉ còn 21 ngày.
21 ngày. Kiến thức về thiết kế 3D bằng 0. Một cách tự nhiên nhất, hai chữ "bỏ cuộc" hiện lên như một sự lựa chọn khả dĩ. Nhưng lúc đó Sang đã không bỏ cuộc. Sang tự nhủ rằng mình phải thử, mình còn chưa biết chuyện này sẽ dẫn mình đến đâu. Mình đâu có mất tất cả. Mình vẫn còn 21 ngày. 21 ngày vẫn là một khoảng thời gian quý giá. Nếu tận dụng được 21 ngày này, Sang vẫn có thể làm được gì đó. Sản phẩm đầu tay đó quá quan trọng với Sang, nó là bước đệm đầu tiên để Sang đặt chân vào thế giới công nghệ rộng lớn. Vì vậy, Sang biết mình phải làm chuyện này bằng mọi giá.
Vậy là Sang lên mạng tìm các chuyên gia. Sang tìm những người giỏi nhất trong lĩnh vực vẽ 3D, tìm các lớp học đang được mở, dành hết thời gian trong ngày để nghiên cứu. Trong 21 ngày đó, Sang vừa học vừa làm. Và đến cuối cùng, bạn đoán xem. Sang đã hoàn thiện mô hình 3D đầu tiên của đời mình đúng một đêm trước deadline. Giờ nhắc lại khoảnh khắc đó, Sang vẫn thấy lâng lâng. Sang đã hoàn thành được một thứ mà Sang cứ ngỡ rằng mình không có cách nào làm được, trong một khoảng thời gian mà Sang đã đinh ninh rằng sẽ không kịp.
Sau khi xem mô hình, các nhà đầu tư đã quyết định bỏ thêm 5000 đô nữa vào dự án để Sang tiếp tục phát triển sản phẩm. Đó là một tin vui, cũng là một phần thưởng cho những nỗ lực của Sang. Nhưng những vấn đề mới lại tiếp tục phát sinh từ đây.
Với chỉ 5000 đô, Sang không có cách nào phát triển sản phẩm. Cần nhiều tiền hơn để Stand Pro thành hình. Sang bắt đầu nghĩ đến chuyện gọi vốn cộng đồng trên trang Indiegogo. Tuy nhiên, để xuất hiện trên trang đó thì Sang cần chuẩn bị rất nhiều thứ: phải có website, video, hình ảnh, giới thiệu,... Với khoản đầu tư có hạn, Sang không thể thuê chuyên gia được. Vậy là, một lần nữa, hoàn cảnh khắc nghiệt đã thúc đẩy Sang phải tự học. Lần đầu tiên, Sang phải học cách dùng máy cơ để quay phim, chụp ảnh. Lần đầu tiên, Sang phải tự tìm hiểu nguyên lý ánh sáng, cách bố trí đèn. Lần đầu tiên, Sang tự nói trước ống kính mà không có sự hỗ trợ của bất kỳ ai. Lần đầu tiên, Sang tự chỉnh sửa video, thêm hiệu ứng, âm thanh, chèn mô hình 3D vào,... Vì không có đủ chi phí, Sang buộc phải làm tất cả những điều đó, một mình. Khoảng thời gian đó rất kinh khủng. Sang nhớ là mình đã phải làm ngày làm đêm, mỗi ngày trong suốt 3 tháng tiếp theo. Và thành quả là Sang đã tự mình làm được chiếc video bài bản để đăng tải lên trang gọi vốn cộng đồng.
Trải nghiệm đáng nhớ đó vào 7 năm về trước đã dạy cho Sang những điều quan trọng về tự học, rằng ai cũng có thể tự học một kỹ năng gì đó, khi bạn có 6 điều sau:
Bạn xác định được cái WHY của mình: Như Sang đã nhắc đi nhắc lại rất nhiều lần, khi một điều trở nên quan trọng với bạn, bạn sẽ sẵn sàng làm mọi thứ vì nó. Đối với Sang vào thời điểm 7 năm trước, Stand Pro rất quan trọng. Nó là bàn đạp cho phép Sang bước vào lĩnh vực công nghệ. Khi gặp khó khăn nhất, tưởng như phải bỏ cuộc, Sang liên tục nghĩ về việc nếu mình cố gắng để làm cho được, thì cuộc sống của mình sẽ như thế nào, mình sẽ cảm thấy tự hào và thỏa mãn như thế nào. Khi cái WHY của bạn đủ mạnh, mọi trở lực dường như trở nên ít ghê gớm đi, bởi vì bạn muốn đạt được điều đó, bằng mọi giá.
Khi đã có cái WHY và bắt đầu học, bạn phải vừa học vừa áp dụng vào thực tế. Sang đã vượt qua 21 ngày kinh hoàng và dựng xong mô hình 3D cho sản phẩm bằng cách đó. Không gì có thể khiến bạn học nhanh bằng một dự án thực tế. Học đến đâu áp dụng đến đó. Cứ mỗi khi Sang biết thêm một kỹ thuật mới trong vẽ 3D, Sang nhìn lại sản phẩm của mình xem mình có ứng dụng được điều vừa học được này vào nó hay không. Chính vì học đến đâu áp dụng đến đó, Sang không có cảm giác chán nản hay nhanh quên, mà ngược lại, Sang khắc ghi những điều mình đã học. Vấn đề lớn nhất của chúng ta khi áp dụng những bài học vào thực tế là chúng ta luôn sợ sai. Để Sang nói cho bạn nghe điều này: Chắc chắn bạn sẽ sai. Đằng nào rồi bạn cũng sẽ sai. Vì thế, sợ sai chỉ khiến bạn tốn thêm nhiều thời gian. Hãy cho phép bản thân được sai, rồi bạn sẽ rút ra bài học từ đó. Hãy nhớ lại châm ngôn của Google: Fail quicky, fail often, fail forward (Thất bại nhanh, thất bại thường xuyên, thất bại để hướng về phía trước).
Khi bạn đã có lý do, đã có dự án, thì điều tiếp theo bạn cần làm là tự tạo cho mình một môi trường khắc nghiệt. Một môi trường thúc ép bạn phải tiến về phía trước, không được bỏ cuộc, giữ vững ý chí xuyên suốt hành trình. Thời gian đó, Sang sống một mình ở Quảng Châu. Chi phí sinh hoạt ở đây đắt hơn ở Việt Nam rất nhiều. Vì thế, chỉ cần Sang chần chừ một ngày, là coi như Sang lại tốn thêm nhiều tiền để bù vào chi phí ăn ở, đi lại. Bên cạnh đó, Sang còn bị áp lực thời gian từ phía đối tác. Trước năm 2015, chắc chắn Sang không đời nào hình dung được rằng mình có thể học dựng mô hình 3D trong vòng 21 ngày. Sang sẽ không bao giờ tin là có chuyện đó xảy ra. Nhưng bạn thấy đó. Áp lực thời gian, cộng với một cái WHY rất mạnh đã biến điều không thể thành có thể.
Ngoài môi trường khắc nghiệt, bạn cần sự trợ giúp từ các chuyên gia. Họ là những người đi trước và có trong tay rất nhiều bài học từ trải nghiệm của mình. Bạn không nhất thiết phải thử và sai ở tất cả mọi thứ. Có những thứ mà người khác đã đi qua rồi, vậy thì bạn đừng đi lại lần nữa. Hãy tìm đến họ để học những bài học mà bạn không cần phải trả giá quá đắt để rút ra.
Khi bạn đã biết mình cần học gì và học từ ai, đây là lúc bạn tự tạo cho mình một lộ trình học tập rõ ràng, chi tiết. Khoảng thời gian ở Quảng Châu, Sang dậy từ 5 giờ sáng, tập thể dục, ăn sáng. Cứ đúng 7 giờ là Sang bắt tay vào làm việc, và Sang làm xuyên suốt từ lúc đó đến 9-10 giờ đêm. Ngày nào Sang cũng miệt mài như vậy. Đó là cách mà Sang có được thành quả. Sang luôn nói với những học viên của mình rằng bạn không nhất thiết phải dành tất cả thời gian của mình cho dự án mà mình đang theo đuổi, nhưng kể cả khi bạn chỉ có thể dành rất ít thời gian cho nó, bạn vẫn phải lên kế hoạch thật chi tiết. Có người đi chậm, có người đi nhanh. Nhưng người đi chậm hay đi nhanh gì thì cũng cần có trong tay bản đồ.
Điều quan trọng cuối cùng mà Sang muốn bạn nhớ khi tự học là Học vừa đủ để bắt đầu. Sang muốn bạn tránh xa 2 lỗi mà rất nhiều người mắc phải trên con đường tự học: bắt đầu quá sớm và bắt đầu quá trễ. Bắt đầu quá sớm , bạn sẽ phạm những sai lầm không cần thiết. Bắt đầu quá trễ, bạn dễ chán nản, quên mất kiến thức đã học. Ở phần sau, Sang sẽ cho bạn biết làm cách nào để tìm ra điểm cân bằng giữa hai điều này.
Hành trình tự học chắc chắn sẽ không dễ dàng, dĩ nhiên rồi. Nhưng không dễ dàng không có nghĩa là không thể. Có những lúc bạn ngỡ như giới hạn của mình nằm ở đó, nhưng thực chất là không. Trên đời này làm gì có giới hạn, giới hạn chỉ là những thứ bạn tự đặt ra cho bản thân mình. Vì vậy, đừng tự bó hẹp tiềm năng của bản thân. Khi bạn có lý do đủ lớn, bạn sẽ làm được những điều to lớn, vĩ đại hơn bạn vốn nghĩ rất nhiều. Qua trải nghiệm của mình, Sang có thể tự tin nói với bạn rằng 6 bước trên sẽ giúp bạn chinh phục mọi mục tiêu. Ở những bài viết sau, Sang sẽ hướng dẫn cụ thể cách thực hiện 6 bước này. Ước của bạn vẫn đang chờ bạn, nhưng không lâu nữa đâu. giờ thì hãy cùng Sang bước qua bài viết tiếp theo nhé!